หมอเตือนสายกิน เช็กให้ดีก่อนมื้ออร่อย ระวังกินเพลินบ่อย ๆ ทำเสี่ยงตายไวไม่รู้ตัว

วันที่ 11 พฤษภาคม 2568 นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราช นครราชสีมา โพสต์ให้ความรู้ด้านสุขภาพผ่านเพจเฟซบุ๊ก หมอเจด ในหัวข้อ ระวัง อาหารแปรรูป อร่อย กินง่าย แต่ตุยไวไม่รู้ตัว

หลายคนคงเคยได้ยินคำว่า Ultra-Processed Food (UPF) หรือ “อาหารแปรรูปขั้นสุด” เรียกสั้น ๆ ว่า UPF มันคืออาหารที่โดนแปรรูปจนแทบไม่เหลือความเป็นอาหารจริงแล้ว มันถูกทำให้มีรสชาติดี กินง่าย สะดวก แต่แทบไม่มีสารอาหารที่ดีต่อร่างกายเลย

มีหนังสืออย่าง “Ultra-Processed People”ของ Dr. Chris van Tulleken  กับงานวิจัยจาก The Lancet, BMJ, และ Nature บอกตรงกันว่า “UPF คือหนึ่งในสาเหตุใหญ่ของโรคอ้วน เบาหวาน มะเร็ง ภาวะซึมเศร้า และสมองเสื่อม” แปลว่า มันทำให้เรากินไปเรื่อย ๆ แบบไม่รู้ตัว เดี๋ยวมาเล่าให้ฟังว่ามันอันตรายยังไง  และทำยังไงถึงจะลดลงได้

1. Ultra-Processed Food คืออะไร ?

พูดง่าย ๆ Ultra-Processed Food หรือ UPF คืออาหารที่ผ่านกระบวนการหนักมาก แทบไม่เหลือความเป็นอาหารจริง เหลือแค่รสชาติที่กินแล้วอร่อยกับความสะดวก เช่น ส่วนผสมแปลก ๆ ที่ไม่ใช่อาหารจริง สีแต่งกลิ่น สารให้ความหวานเทียม เนื้อเทียม

– กระบวนการแยกส่วน-ประกอบใหม่ : เอาถั่วมาทำเป็นโปรตีนสังเคราะห์ เอาไขมันไปผ่านกรรมวิธี
– น้ำตาล เกลือ ไขมันทรานส์สูง : เพื่อให้รสชาติถูกปาก กินแล้วหยุดไม่ได้
– ทำมาให้กินง่าย : เคี้ยวง่าย กลืนคล่อง ติดปากจนอยากกินอีก

2. ตัวอย่างอาหาร Ultra-Processed ที่เราเจอกันทุกวัน

หลายคนคิดว่าอาหารแปรรูปมีแค่ขนมขบเคี้ยว จริง ๆ มันมีหลายอย่างมาก และมันอยู่รอบตัวเรา

– ไส้กรอก ลูกชิ้น แฮม หมูยอ : ส่วนใหญ่มีเนื้อแค่ 30% ที่เหลือคือแป้ง ไขมัน เกลือสูง และสารกันเสีย
– บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป : แป้งขัดขาว ผงปรุงรสโซเดียมสูง น้ำมันผ่านกรรมวิธี กินแล้วอิ่มแต่ไม่มีสารอาหาร
– ขนมปังนิ่ม เบเกอรี่ ซาลาเปา : มีมาการีน น้ำตาล สีแต่งกลิ่น วัตถุกันเสีย
– ขนมกรุบกรอบ: มันฝรั่งทอด ป๊อปคอร์นสำเร็จ พลังงานสูง ไม่มีสารอาหารจริง
– โยเกิร์ตหวาน นมรสต่าง ๆ : น้ำตาลเพียบ (บางถ้วยเท่ากับน้ำอัดลม 1 กระป๋อง)
– เครื่องดื่มชงสำเร็จ: กาแฟ 3in1 ชานมขวด น้ำผลไม้กล่อง น้ำตาลสูง นมเทียม ไม่มีใยอาหาร
– อาหารแช่แข็งหรืออาหารพร้อมกิน : โซเดียมสูง ไขมันทรานส์แฝง สารปรุงแต่งรสเพื่อเก็บได้นาน

3. ทำไม Ultra-Processed Food ถึงอันตราย ?

UPF ไม่ได้แค่ทำให้เราอ้วน แต่มันทำลายสุขภาพโดยที่เราไม่รู้ตัวนะ

– ทำให้เสี่ยงโรคเรื้อรังไม่ว่าจะเป็นอ้วน เบาหวาน มะเร็ง โรคหัวใจ ภาวะซึมเศร้า
– กินแล้วหยุดไม่ได้ เพราะรสชาติมันถูกออกแบบมาให้เสพติด
– ขาดสารอาหารที่จำเป็น ไม่มีวิตามิน แร่ธาตุ หรือใยอาหาร
– กระตุ้นให้กินเยอะเกิน เพราะมันอร่อย กินง่าย แทบไม่รู้ตัวว่ากินไปเยอะแค่ไหน
– กินไปนานๆ ร่างกายจะค่อย ๆ เสื่อมโทรม ระบบภูมิคุ้มกันแย่ลง สมองไม่สดใส ผิวพรรณไม่ดี